Τα σκουπίδια κατακλύζουν τον πλανήτη. Ο όγκος τους παγκοσμίως απασχολεί τους ειδικούς που εκπέμπουν σήμα κινδύνου για την μόλυνση του περιβάλλοντος. Η υπερκατανάλωση αγαθών στις σύγχρονες εποχές και η ανακάλυψη αντικειμένων και αναλώσιμων μιας χρήσης από πλαστικό και άλλα μη βιοδιασπώμενα υλικά είναι η κύρια αιτία της τεράστιας παραγωγής απορριμμάτων. Μόνη λύση φαίνεται η ανακύκλωση που όλο και περισσότεροι λαοί έχουν εντάξει στη καθημερινότητά τους και υλοποιούν. Υπάρχουν πόλεις πρότυπα που παράγουν ελάχιστες ποσότητες σκουπιδιών και πόλεις που αδυνατούν να εφαρμόσουν. Είναι θέμα παιδείας. Η ανακύκλωση δεν είναι μια νέα φιλοσοφία. Υπήρχε από παλιά και την έκαναν πολύ καλά οι παππούδες οι γιαγιάδες και οι γονείς μας. Ίσως ασυνείδητα, ίσως από ανάγκη , μπορεί και ΄να ήταν πιο εφευρετικοί….ένα είναι σίγουρο, τίποτα δεν πήγαινε χαμένο .Ανακύκλωναν η καλύτερα επαναχρησιμοποιούσαν ( μιας και η λέξη ανακύκλωση δεν υπήρχε στο λεξικό τους) σχεδόν τα πάντα. Αν γυρίσουμε πίσω το χρόνο θα δούμε πως για εκείνους τα σκουπίδια που κατέληγαν στις χωματερές ήταν ελάχιστα. Και αυτό συνέβαινε σχεδόν μέχρι και την δεκαετία του 80. Σήμερα αυτή η παλιά μόδα επανέρχεται σιγά σιγά . Κάτι ήξεραν εκείνοι. Ας δούμε λοιπόν βήμα βήμα και με τον δικό μας τρόπο πώς γινόντανε η ανακύκλωση …»Όπως παλιά»!
Οι σκουπιδότοποι ήταν αυτοσχέδιοι και καμία σχέση δεν είχαν με τους σημερινούς αδειοδοτημένους ή μη ΧΥΤΑ-ΧΑΔΑ κ.τ.λ. Οι χώροι αυτοί ήταν έρημα και αναξιοποίητα χωράφια, σπηλιές και λαγκάδια. Στο κάθε χωριό υπήρχαν ξεχωριστοί σκουπιδότοποι και αρκετοί σε πολλά σημεία. Κάθε γειτονιά σχεδόν είχε και το δικό της χώρο που οι γυναίκες μέσα σε λάτες φορτωμένες στο κεφάλι τους πετάγανε τα σαρώματα. Η λάτα αυτή ήτανε τοποθετημένη στην άκρη της αυλής σκεπασμένη συνήθως με τάβλες και από πάνω μια πέτρα ή ένα τούβλο για να μην την πάρει ο αέρας. Όταν γιόμιζε η λάτα , η οποία ήταν χωρίς σακούλα( πετάγαμε χύμα μέσα τα σκουπίδια) τότε άδειαζε . Καμιά φορά η διαδρομή ήταν μεγάλη και το βάρος γινόντανε ασήκωτο. Μικρά κορίτσια μας φορτώνανε αδιαφορώντας για το αν είχαμε τόσα ανάκαρα. Όμως εμείς είχαμε μετατρέψει και αυτήν την διαδικασία σε περίπατο που όσο διαρκούσε βρίσκαμε ευκαιρία να πούμε τα δικά μας , τα κοριτσίστικά μας χωρίς να μας ακούνε οι μεγάλοι. Αυτό συνέβαινε δυο το πολύ τρεις φορές τη βδομάδα, ανάλογα με την ποσότητα των σκουπιδιών. Και αυτή με τη σειρά της είχε να κάνει με τις δραστηριότητες των προηγούμενων ημερών. Το Πάσχα τα Χριστούγεννα και στα πανηγύρια του σπιτιού ήταν περισσότερα .
Οι συνήθης διάλογοι που αφορούσαν στο γεγονός:
-Μάνα: Θα πας να πετάξεις τα σαρώματα και κατέλωσε ο τόπος; Επιάστηκ’ η ψχή μας απ΄τ’βρώμα.
-Κόρη: Καλά μπρε μάνα ρίκτσου κι εσύ λίγ’άλάτι.
-Βαβά: Μωρή ασύφταη δε το λυπάσαι το κοπελούδι που θα φορτώσ’τ’ σφαούλα του με ευτό το φόρτωμα;Θα πάει σ’αντρός χέρια και θα’ναι σακατεμένο. (αυτό φυσικά συνέβαινε και με άλλες δουλειές. Το κεφάλι ήταν το σημείο που οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν για να μεταφέρουν βαριά φορτία).
Και η απάντηση της μάνας που σκοτώνει ακόμα και σήμερα:
-Δε μπράζ καημένε και μένα με φόρτωνε η μάνα μ’.
Σε αυτή τη λάτα όμως δεν θα έβλεπες ποτέ:
Σακούλες πλαστικές.
Κάθε πλαστική σακούλα ( τσάντα) την κρατούσαν. Την έπλεναν και την κρέμαγαν στα σκοινιά όπως τα ρούχα για να στεγνώσει. Την χρησιμοποιούσαν ξανά και ξανά μέχρι να σκιστεί. Και τότε την φύλαγαν στην άκρη και αφού είχαν μαζευτεί πολλές και σε διάφορα χρώματα τις έκοβαν λουρίδες και έπλεγαν με αυτές πορτελάκια και τάπετα για την κουζίνα. Φοβερά εφευρετικό αφού το πλεχτό αυτό ήταν και αδιάβροχο.
Χάρτινες συσκευασίες, πακέτα.
Τα χαρτιά κάθε χρήσης, περιτυλίγματος, σακούλες, εφημερίδες (όταν υπήρχαν ) πακέτα από τσιγάρα κλπ δεν πήγαιναν ποτέ στα σκουπίδια. Ήταν ένα πολύ καλό προσάναμμα για το τζάκι τη σόμπα , τη φωτιά γενικότερα .Τις σακούλες από τα φρούτα τις δίπλωναν και τις φύλαγαν σε διάφορα σημεία μέσα στο σπίτι. Στα ντουλάπια (αν υπήρχαν) στα συρτάρια, κάτω από τα μαξιλάρια… παντού. Ακόμα και σήμερα σε παλιότερα σπίτια που υπάρχουν ηλικιωμένες νοικοκυρές ότι και να σηκώσεις θα βρεις σακούλες διπλωμένες από κάτω. Οι χρήσεις τους ήταν πολλαπλές. Εκτός από τη φωτιά, τις έστρωναν κάτω από το πετρογκάζι για να μαζεύουν τα λάδια. Σκούπιζαν με αυτές τη σκάρα τους. Τις χρησιμοποιούσαν ακόμα και σαν χαρτί περιτυλίγματος για ότι δεν έπρεπε να φαίνεται (κρασί, τσιγάρα ) ή αποθήκευαν διάφορα τρόφιμα. Τα πακέτα από τα τσιγάρα όπως και κάθε τι εύφλεκτο πήγαινε στη φωτιά. Με τα ασημί χαρτάκια των τσιγάρων μας έφτιαχναν καραβάκια και βαρκούλες.
Χαρτί υγείας και χαρτοπετσέτες .
Αυτά τα είδη ήρθαν πολύ αργότερα στην ζωή τους και αρχικά δεν πολυχρησιμοποιούνταν, ειδικά οι χαρτοπετσέτες . Μέχρι τότε και για πολλά χρόνια αργότερα οι τραμπεζόμπολες έκαναν τη δουλειά τους. Το χαρτί υγείας έπεφτε στη λεκάνη της τουαλέτας όταν μπήκε στην καθημερινότητά τους. Και οι χαρτοπετσέτες στο τζάκι, στη φωτιά.
Υπολείμματα φαγητών και χαλασμένα φρούτα
Σχεδόν ποτέ δεν περίσσευε το φαγητό. Οι γυναίκες δούλευαν στα χωράφια και πάντα προσφαίζανε το φαί που τους έμενε την προηγούμενη μέρα για να το φάνε και την επόμενη. Λιγοστός ο χρόνος για μαγείρεμα και έκαναν τα κουμάντα τους. Ότι όμως περίσσευε για κάποιον λόγο ήταν αμαρτία να το πετάξεις. Στο σπίτι υπήρχε το γκιγούμι για τα αποφάγια. Και με αυτά ταΐζανε τις κότες . Κάθε σπίτι είχε τις κοτούλες του . Ότι δεν τρώγανε οι άνθρωποι το τρώγανε αυτές. Και τα ψαράγκαθα, και τα κόκκαλα από το κρέας και τα σαπισμένα λαχανικά και φρούτα …όλα στο γκιγούμι. Και οι γάτες τρώγανε μαζί με τις κότες. Οι πατάτες που έπιαναν φύτρο φυτευόντανε ξανά στο έδαφος για νέα σοδειά.
Ψωμί.
Η μεγαλύτερη αμαρτία ήταν να πετάς το ψωμί στα σαρώματα. Αν έμενε δηλαδή , γιατί το ψωμί όσο μπαγιάτικο και να ήταν το έτρωγαν μέχρι το τελευταίο τριμοψύχι. Προμμένο στη φωτιά. Μαλακωμένο στον καφέ και στο γάλα. Και ότι περίσευε στα μαρτίνια και στις κότες .
Φλούδες .
Κάθε σπίτι εκτός από τις κότες είχε και τα μαρτινάκια του. Μια δυο προβατινούλες κι ένα κριάρι ίσα για να έχουνε τα αρνάκια για το Πάσχα. Οι φλούδες από πατάτες ή φρούτα ήταν το αγαπημένο τους . Σα λανταβά κάνανε όταν τους ρίχνανε φλούδες.
Τσόφλια
Τα τσόφλια από τα αυγά τα πέταγαν στα χωράφια. Είχαν ασβέστιο και έκαναν καλό λίπασμα για τα φυτά και τα λάχανα που φύτευαν. Τα τσόφλια από τους ξηρούς καρπούς (καρύδια , αμύγδαλα κλπ ) στην φωτιά, κι έπαιρνε λαμπαρδίκα.
Λάδι.
Άλλη μεγάλη αμαρτία ήταν να πετάξεις λάδι στα σκουπίδια. Δεν υπήρχε λόγος εξάλλου ούτε περίσσευμα. Το λάδι όπως και το ψωμί είχανε μεγάλο κόπο για να γίνουν και ούτε μια λιματίδα δε πήγαινε χαμένη. Και φυσικά αναφερόμαστε πάντα στο ελαιόλαδο που χρησιμοποιούνταν σε κάθε μαγείρεμα ακόμα και στο τηγάνι. Και έκανε κάτι πατάτες…όσο βαρύ και να ήταν , ακόμα κι αν στο τηγάνι γινόντανε διαλούπι δεν υπήρχε άλλη επιλογή τότε. Όμως και το λάδι επαναχρησιμοποιούνταν μέχρι να γίνει σκουριά . Στο ίδιο λάδι τηγάνιζαν αρκετές φορές ώσπου να μαυρίσει. Μόνο στα μαγειρευτά και στο καντήλι έβαζαν καθαρό από την καπάσα. Τα τηγάνια σπάνια τα έβλεπες άδεια και πλυμένα. Από την πατάτα στα ψάρια και μετά σε ένα αγγιό για το άναμμα της φωτιάς ή την προιά για λαδιά. Οι ψαράδες το ανακάτωναν με ψιλή άμμο και το πέταγαν στη θάλασσα για να καλμάρουν τα νερά και να φαίνεται καλύτερα ο βυθός.
Μπουκάλια.
Πλαστικά μπουκάλια δεν κυκλοφορούσαν εύκολα. Τα γυάλινα των αναψυκτικών της μπύρας και της ρετσίνας τα επέστρεφαν στα μαγαζιά που τα πουλούσαν . Όλα τα άλλα τα χρησιμοποιούσαν για κρασί ,νερό και λάδι. Τα κουτάκια ήρθαν πολύ αργότερα στη ζωή μας.
Τενεκέδες-Λάτες-Βάζα
Κάθε ένα από αυτά που άδειαζε άλλαζε χρήση και γινόντανε γλάστρα ή δοχείο συγκέντρωσης νερού καθαρού από το πηγάδι ή από τη ρονιά για πλύσιμο. Ακόμα και για την τουαλέτα. Όλα τα δοχεία ήταν χρήσιμα. Στις ελιές στα αμπέλια στο άρμεγμα. Μέσα στις λάτες έβραζαν το νερό για την μπουγάδα. Με αυτές κουβαλούσαν τις ελιές τα σταφύλια το γάλα από τα ζωντανά, στα κεφάλια, Οι οικοδόμοι κουβαλούσαν το υγρό τσιμέντο στην πλάτη . Ήταν οι σκουπιδοτενεκέδες τους. Για ευκολία στα δοχεία κάρφωναν ένα μακρόστενο στρογγυλεμένο ξύλο κατά μήκος του ανοίγματος ψηλά στο στόμιο και δημιουργούσαν ένα χερούλι για να πιάνεται από τα χέρια .Τα μικρότερα σε μέγεθος εκτός από γλάστρες τα έκαναν μπρακάτσια και γκιγούμια .
Νερά και λύματα
Οι καταβόθρες στο νησί δημιουργούσαν μια φυσική διύλιση των λυμάτων και των απόνερων από το πλύσιμο των ρούχων των πιατικών κ.λ.π. Μη ξεχνάμε ότι το νερό ήταν πάντα πολύτιμο και η κατανάλωσή του ήταν περιορισμένη . Τα σπίτια έπαιρναν νερό από τα πηγάδια και αργότερα από τις κοινότητες . Η διάθεσή του ήταν βάση των ατόμων της οικογένειας έτσι η διαχείριση του θα έπρεπε να ήταν τέτοια που να φτάσει για κάθε χρήση. Η μπουγάδα στο σπίτι και η τουαλέτα (όπου υπήρχε) απαιτούσαν μεγάλη ποσότητα αλλά και αναγκαία. Δεν περίσσευε σταγόνα, ίσα ίσα πολλές φορές έλειπε. Βρήκαν όμως τις λύσεις οι προνοητικές νοικοκυρές. Τα νερά της μπουγάδας πήγαιναν σε μεγάλα βαρέλια πλαστικά για την τουαλέτα. Το νερό της βροχής επίσης αλλά και για τα ποτίσματα. Οι αλυσίβες ήταν από πράσινο σαπούνι και χλωρίνη και αποτελούσαν από μόνες τους ισχυρό απολυμαντικό και καθαριστικό για τις αυλές και τους δρόμους. Μην ξεχνάμε και το ρόλο που έπαιζε στην μείωση της κατανάλωσης των λυμάτων το πλύσιμο των ρούχων στις βλύχες της θάλασσας.
Αλουμινόχαρτο
Αυτό το νέο υλικό, το ασμόχαρτο όπως το έλεγαν, που ήρθε και έμεινε υποσχόμενο τάχα της ευκολία μας. Δεν κατάφερε όμως να ξεγελάσει τις «πονηρές¨» παλιές καταναλώτριες που δίπλωναν κάθε κομμάτι του σχολαστικά αφού το σκούπιζαν να καθαρίσει από την προηγούμενη χρήση του και σκέπαζαν ξανά και ξανά και ξανά τα πιάτα τους ή τύλιγαν με αυτό διάφορα. Η χρήση του ήταν και διακοσμητική-προστατευτική σε επιφάνειες . Μέχρι να λιώσει κάθε κομμάτι του. Ήταν και πανάκριβο…
Πλαστικά-λάστιχα-καουτσούκ.
Το πλαστικό δεν κυκλοφορούσε πολύ. Τα σκεύη μιας χρήσης δεν ήταν τόσο πολύ διαδεδομένα όπως σήμερα και ίσως το μόνο πλαστικό ήταν το καλαμάκι που το είχαν μόνο τα καταστήματα και το πρόσφεραν δωρεάν μαζί με το αναψυκτικό, την καπα-κόλα όπως την έλεγαν οι παλιές. Το δικό μας καλαμάκι ήταν ένα μασούρι κι αυτό για να κάνουμε φούσκες με το νερό. Ούτε πιάτα πλαστικά, ούτε ποτήρια. Ήταν μεγάλη απόλαυση να πίνεις με το στόμα από το μπουκάλι. Το μόνο πλαστικό που ήρθε σχετικά νωρίς στην ζωή μας ήταν το παγουρίνο. Κι όλοι κάναμε σαν τρελοί για να αποκτήσουμε ένα. Αυτοκίνητα ποδήλατα και μηχανάκια ελάχιστα. Μόνο οι καργιόλες είχαν λάστιχα και τα ποδήλατα που είχαν και μεγάλη διάρκεια ζωής. Κι αυτά είχαν την χρήση τους στο τελείωμά τους. Τα έκαιγαν στους κήπους για να διώξουν τα σερπετά , τα χρησιμοποιούσαν για στρωμάτσες στις βάρκες ή δημιουργούσαμε παιχνίδια.
Ρούχα και παπούτσια
Αυτά τα είδη ήταν ίσως από εκείνα που ανακύκλωναν για χρόνια. Μέχρι να λιώσουν αφού πήγαιναν από τον μεγαλύτερο στον μικρότερο. Γενιές και γενιές μεγάλωσαν φορώντας τα ίδια ρούχα και τα ίδια παπούτσια. Κι όταν πια ήταν άχρηστα τα ρούχα γινόντανε κορέλια για τον αργαλειό . Τα χειροποίητα πλεχτά αφού τα ξήλωναν το γνέμα γινόντανε ή καινούργιος ζλές ή πλεκτό εργόχειρο, κουβέρτα , τάπετο κ.α. Τα παπούτσια ,πατούμενα για τον Ιούδα και τα σκιάχτρα ή καύσιμο για τα φίδια. Στα σκουπίδια μπορεί να έβλεπες που και που κανένα αλλά ίσως προέρχονταν από την προίκα κάποιου μακαρίτη.
Σανίδες -Έπιπλα -Ξύλο
Τίποτα από αυτά. Εξάλλου τα έπιπλα ήταν μετρημένα. Ότι ήταν απαραίτητο. Οι καρέκλες είχαν την δυνατότητα επισκευής από τον επαγγελματία Καρεκλά που ερχόντανε πολύ συχνά στα χωριά μας. Το κάθισμα πλαστικό ή κάρινο το επισκεύαζαν. Από τις σανίδες έφτιαχναν νέα έπιπλα. Τραπεζάκια , καρεκλάκια καβαλέτα, ταβλοκουνιες κούνιες κλπ .Κι ότι δεν έκανε ή σάπιζε από τα χρόνια πήγαινε στη φωτιά. Με τάβλες άναβαν φωτιά και ζέσταιναν το νερό για την μπουγάδα. Τα ξύλινα τελάρα που ήταν και δυσεύρετα επαναχρησιμοποιούνταν πολλές φορές από τους ψαράδες. Των φρούτων πήγαιναν για επιστροφή.
Χαλιά -μοκέτες– μαλλί–κουβέρτες
Τι χαλιά και τι μοκέτες να είχαν τότε οι άνθρωποι. Ότι είχαν ήταν χειροποίητο στον αργαλειό ή στο χέρι και αθάνατο. Κι όταν άρχιζε η φθορά μετά από πολλά χρόνια χρήσης πήγαινε στη βάρκα στις στάνες και στις καλύβες.
Το μαλλί που γέμιζαν τα μαξιλάρια κάθε τόσο το ανανέωναν. Το έξαιναν το έπλεναν το αφράτευαν και τα ξαναγέμιζαν.
Και τα στρώματα ήταν από μαλλί ή ροκίσο φύλλο και το πανί στον αργαλειό. Στο ίδιο στρώμα κοιμούνταν χρόνια ολόκληρες οικογένειες. Με ένα φρεσκάρισμα γινόταν σαν καινούργιο. Τι να πετάξουν λοιπόν….
Ηλεκτρικές συσκευές-κουζινικά σκεύη
Ελάχιστα από αυτά υπήρχαν. Κι όταν χαλούσαν έπαιρναν τη χρήση της καπονιέρας για τα πουλιά, η της ποτίστρας για τα ζώα. Ακόμα και σαν αποθηκευτικά ντουλάπια χρησίμευαν. Οι παλιές ασπρόμαυρες τηλεοράσεις στολίστηκαν με πετσετάκια , φορτώθηκαν με φωτογραφίες και παραμένουν (μέχρι και σήμερα σε αρκετά σπίτια) στη θέση τους. (Μου πονεί να τη πετάξω…θα ακούσεις σαν απάντηση γι’αυτό)Το ίδιο και τα ράδια, οι παλιές τηλεφωνικές συσκευές, οι ραπτομηχανές…. Κατσαρόλες τηγάνια κλπ. ήταν αθάνατα. Και όλα χαλκωματένια. Οι Καλαντζήδες τα συντηρούσαν μια ζωή. Όσο για τα μπρίκια και τις καραβάνες το μόνο που χαλούσε ή καιγόντανε από την πύρη της φωτιάς ήταν το χερούλι. Κι αυτό το επισκεύαζαν όπως μπορούσαν . Κι όταν δεν τα κατάφερναν τα σκεύη αυτά τα κρατούσαν σε ένα συρτάρι για ώρα ανάγκης η για κάθε άλλη χρήση. (Στην μάνα μου πρόσφατα μέτρησα 11 μπρίκια χωρίς χερούλι)
Μπάζα και οικοδομικά υλικά.
Τα μπάζα που προκύπτανε ήταν μόνο από εκσκαφές για νέες οικοδομές αφού σπάνια και πολύ μεταγενέστερα της εποχής εκείνης ξεκίνησαν οι ανακαινίσεις σπιτιών. Το έδαφος του νησιού είχε πολύ χώμα ή πέτρα, αναλόγως το σημείο. Η πέτρα χρησιμοποιούνταν στην οικοδομή και το χώμα στους κήπους . Από τα μικρότερα μπάζα σε σπάνιες ανακαινίσεις ή επιδιορθώσεις (τούβλα σπασμένα, νεροχύτες πλακάκια κ.α) μπάζωναν λασπωμένα σημεία στους κήπους και στους δρόμους. Τα σπίτια πέτρινα και τα μσοχώρια με λάσπη ασβέστη και μερτσίνα.
Όπως καταλαβαίνεται τα σκουπίδια που κατέληγαν στον σκουπιδότοπο ήταν ελάχιστα. Και ναι μεν μπορεί να υπήρχαν πολλοί τέτοιοι χώροι σε κάθε χωριό δεν είχαν όμως σε καμία περίπτωση την εικόνα ενός σημερινού σκουπιδότοπου. Η καύση των σκουπιδιών είναι πλέον απαγορευτική αφού οι τοξικές ουσίες που απελευθερώνονται από αυτή λόγω των πλαστικών και άλλων υλικών είναι βλαβερές και επικίνδυνες για την δημόσια υγεία. Στο νησί με την αλλαγή της κοινότητας σε δήμο δημιουργήθηκε η υπηρεσία καθαριότητας και τότε τα πράγματα έγιναν πιο εύκολα για τα νοικοκυριά. Υπήρχε αυτοκίνητο συλλογής και υπάλληλος που συνέλεγε τα σκουπίδια από τα σπίτια. Τέρμα το φόρτωμα . Οι σκουπιδότοποι έγιναν τρεις συγκεκραμένοι χώροι, ένας σε κάθε οικισμό. Με το πέρασμα των χρόνων οργανώθηκε η υπηρεσία και ο χώρος υποδοχής ένας κοινός για όλο το νησί. Σήμερα μπορεί να εξαφανίστηκαν (θεωρητικά ) οι» παράνομοι» σκουπιδότοποι αλλά η υπερκατανάλωση αγαθών έχει αυξήσει τραγικά τον όγκο των απορριμμάτων. Εκείνη ανακύκλωση δεν υφίσταται πια κι εμείς βάζουμε» χέρι» στις μανάδες μας που ακολουθούν ακόμα την παλιά τακτική και δεν πετάνε τίποτα. Το έχουμε ονομάσει «κατοχικό σύνδρομο».
Κι όμως αυτή η νοοτροπία τείνει να επανέλθει στη ζωή μας και σε αυτό μας παροτρύνουν μεγάλες καμπάνιες οικολογικών και άλλων οργανώσεων. Εμείς βολεμένοι πια στον εύκολο τρόπο ζωής που απαιτεί λιγότερο κόπο κλείνουμε μάτια και αυτιά στο σήμα κινδύνου που εκπέμπει ο πλανήτης. Στο ίντερνετ βρίσκεις λύσεις και τρόπους επαναχρησιμοποίησης κάθε είδους και αντικειμένου. Η κομποστοποίηση ,ο βιολογικός, το σύστημα ΣΜΑ και κυρίως η ανακύκλωση φαίνεται να είναι μονόδρομος. Μεγάλες εταιρείες ρούχων και υποδημάτων έχουν σήμα τους την ανακύκλωση , λέγεται» ρούχα δεύτερης ευκαιρίας». Καμπάνιες ολόκληρες παροτρύνουν τους καταναλωτές να κάνουν αυτό που οι παλαιότεροι είχαν φιλοσοφία ζωής. Τίποτα δεν είναι είναι για πέταμα. Στην Παραγουάη και αλλού μουσικοί φτιάχνουν όργανα από σκουπίδια. Στην Ιαπωνία υπάρχει η πρώτη πόλη πρότυπο με 1500 κατοίκους που ανακυκλώνει το 80% των απορριμμάτων της.
Εμείς , η δική μας γενιά, όλα αυτά τα έχουμε αποθηκευμένα στις μνήμες μας. Αρκεί να τα επαναφέρουμε και να τα διδάξουμε με τη σειρά μας στα παιδιά μας που( ευτυχώς) φαίνονται πιο ευαισθητοποιημένα από εμάς.
Αυτό το άρθρο ας γίνει η αφορμή να το κάνουμε, να προσπαθήσουμε να ανακυκλώσουμε κι εμείς όπως οι γιαγιάδες και οι μανάδες μας …όπως παλιά!
Λεξιλόγιο: ( Μεγανησιώτικο Λεξικό)
Λάτα=Δοχείο χωρητικότητας 17 λίτρα, τενεκές.
Αγγιό=Δοχείο πολλαπλών χρήσεων, σκεύος
Σαρώματα=Σκουπίδια, απορρίμματα.
Τάβλα=Σανίδα.
Τριμοψύχι=Ψίχουλο.
Μαρτίνια= Πρόβατα.
Προμμένο=Στη σχάρα, ψητό
Λανταβά=Πολύ πεινασμένα και λαίμαργα.
Προιά=Πυροφάνι.
Διαλούπι=Πικρό, βαρύ, δηλητήριο.
Ταβλοκουνιά= Κούνια από σανίδες.
Ψαράγκαθα=Κόκκαλα που μένουν από το καθάρισμα του ψαριού.
Ρονιά=Λούκι για τα νερά της βροχής.
Ανάκαρα=Δύναμη, αντοχή.
Κατέλωσε=Βρώμισε.
Ασύφταη=Προσφώνηση, χαρακτηρισμός (να μην φτάσεις, να μη σώσεις).
Σφαούλα= Αυχένας.
Πορτελάκι=Χαλάκι για την είσοδο.
Τάπετο=χαλί μακρόστενο.
Ευτό=Αυτό.
Πετρογκάζι=Πετρογκάζ.
Καπα-κόλα=κόκα-κόλα.
Ασμόχαρτο=Αλουμινόχαρτο.
Τραπεζόμπολες=Πετσέτες φαγητού .
Μασούρι= Κομμάτι από καλάμι που χρησίμευε σαν βάση που πάνω τύλιγαν το νήμα
Καργιόλα= Καρότσι με δυο ρόδες χειροκίνητο.
Σερπετά=Ερπετά
Στρωμάτσα=Προστατευτικά βάρκας για να μην συγκρούεται με την στεριά στο άραγμα.
Προσφαίζω= Κάνω οικονομία, εξοικονομώ
Γκιγούμι- Μπρακάτσι= Μικρό δοχείο με χερούλι συλλογής φαγητών και υγρών
Μερτσίνα=Μυρτιά
Μσοχώρι=Μεσοτοιχεία
Καρεκλάς=Τεχνίτης που επισκευάζει, φτιάχνει καρέκλες από ψαθί συνήθως
Καλατζής=Γανωματής
Πονεί= Λυπάμαι
Πύρη= Υψηλή θερμοκρασία φωτιάς,δυνατές φλόγες.
Λαμπαρδίκα= Πολύ μεγάλη φωτιά.
Λματίδα= Σταλαγματιά.
Σκουριά=Παλιό πηχτό λάδι πολυχρησιμοποιημένο μη βρώσιμο
Λαδιά= λάδι ανακατεμένο με ψιλή άμμο για την καλύτερη ορατότητα του βυθού. Είχε την ιδιότητα να καλμάρει για λίγο τα νερά της θάλασσας.
Καπάσα=Μεγάλο πήλινο δοχείο για λάδι ή νερό.
Ροκίσο=Από φύλλα καλαμποκιού.
Καπονιέρα= Ξύλινο σπιτάκι για πουλερικά που τοποθετείται ψηλά για προστασία από τις αλεπούδες.
Αλυσίβα=Νερό που έχει μέσα απορρυπαντικά.
Βλύχα= Πηγή που αναβλύζουν από τη θάλασσα παγωμένα γλυφά νερά.
Κορέλια=Κουρέλια, λωρίδες.
Γνέμα=Νήμα.
Ζλές=Πουλόβερ, μπλούζα μάλλινη.
Κάρινο=Από ξύλο καρυδιάς.
MeganisiLife- Καββαδά Έλλη.
Meganisi Life 